العِلمُ سُلطانٌ

مَن وَجَدَهُ صالَ بِهِ

ومَن لَم یَجِدهُ صیلَ عَلَیهِ

اگر ما دیدیم که مردم در دنیا، در یک نظام سیاسى باطل و پر از فشار دارند زندگى می‌کنند و توانستیم یک قدم آنها را به نجات از این نظام نزدیک کنیم و نکنیم، گناه کردیم.

اگر این است، پس باید کشور توانائى داشته باشد؛ باید ملت و دولت، مجموعه‌ى نظام و کشور قوى باشد و اقتدار داشته باشد. اگر مقتدر نباشیم، مقتدران عالم بر روى ما اثر می‌گذارند؛ پس باید قدرت پیدا کرد. این قدرت بلاشک در ابزارهاى نظامى نیست؛ حتّى در قدرت تولید و پیشرفت فناورى هم نیست. آنچه که در درجه‌ى اول در ایجاد قدرت ملى مهم است، به نظر من دو چیز است: یکى علم است، یکى ایمان.

علم مایه‌ى قدرت است؛ هم امروز و هم در طول تاریخ؛ در آینده هم همین جور خواهد بود. این علم یک وقت منتهى به یک فناورى خواهد شد، یک وقت هم نخواهد شد. خود دانش مایه‌ى اقتدار است؛ ثروت‌آفرین است؛ قدرت نظامى‌آفرین است؛ قدرت سیاسى‌آفرین است.

 یک روایتى هست که می‌فرماید:

«العلم سلطان» - علم، قدرت است - «من وجده صال به و من لم یجده صیل علیه».

∗شرح‏ نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج ۲۰، ص ۳۱۹.

یعنى مسئله، دو طرف دارد: اگر علم داشتید، می‌توانید سخن برتر را بگوئید، دست برتر را داشته باشید - «صال» یعنى این - اگر نداشتید، حالت میانه ندارد؛ «صیل علیه». پس کسى که علم دارد، او دست برتر را بر روى شما خواهد داشت؛ در مقدرات شما دخالت میکند؛ در سرنوشت شما دخالت می‌کند. گنجینه‌ى معارف اسلامى پر است از این حرف‌ها.

 ∗بیانات رهبری در دیدار وزیر علوم و استادان دانشگاه تهران‌، ۱۳۸۸/۱۱/۱۳