نشریه علمی مجلدی است که بصورت دوره‌­ای منتشر می­ شود. انتشار آن، بسته به خود نشریه، ممکنه است دو هفته‌­نامه، ماه‌نامه،دو ماه‌نامه یا حتی سال‌نامه باشد. از این حیث، نشریات علمی تفاوتی با مجلات محبوب ندارند. ولی برای تفکیک این دو از یکدیگر، باید تفاوت­ها ی آنها را شناخت. البته قبل از شناخت تفاوت­‌ها، باید دلیل نیاز به تفکیک این دو نوع مجلد دوره‌­ای را دانست.

مجلات محبوب، همان‌طور که از اسم­ آنها مشخص است، بیشتر جنبه تفریحی دارند. مخاطب این مجلات خوانندگان عام هستن که می‌خواهند اوقات فراغت خودرا با مطالعه مطالب جالب عمومی یا در یک حوزه خاص بگذرانند. بهترین انتخاب این افراد می‌تواند همین مجلات محبوب باشد. ولی مخاطب نشریات علمی محققان و پژوهشگرانی هستند که هدف آنها از خوندن مقالات علمی، کسب دانش تخصصی در یک حوزه دانشگاهی خاص است. این افراد برای نوشتن مقالات خود باید اشاره کنند که اطلاعات آنها را از چه منبعی استخراج کرده اند. اگر شما در مقاله علمی خود  اشاره کنید که اطلاعات شما را از مقاله یک مجله محبوب آوردید، به احتمال خیلی زیاد مقالت شما برای چاپ پذیرفته نمی شود. پس، در کارهای علمی-پژوهشی، اعتبار منابع علمی خیلی مهم است و از این حیث، تفکیک بین مجلات محبوب و نشریات علمی خیلی اهمیت دارد.

مهم‌­ترین تفاوت نشریات علمی با مجلات به مقالاتی که در آنها منتشر می شود برمی‌گردد. مقالات علمی چند ویژگی مهم دارند:

تفاوت اول: چکیده.

در ابتدای هر مقاله علمی، در قالب یک پاراگراف (یا در موارد معدودی، چند پاراگراف) خلاصه­‌ای از مقاله می آید.این خلاصه هم باید بطور خلاصه مجموعه اطلاعاتی که درمقاله آمده را مطرح کنند، و هم نتایجی که در انتهای مقاله گرفته شده است. این بر خلاف روال مجلات محبوبه. معمولاً، در مجلات محبوب، اون پاراگراف ابتدایی مقاله که بعد از تیتر و پیش از شروع مقاله می آید، بیشتر سعی می شود تا خواننده را به خواندن مقاله ترغیب کند و به هیچ وجه از مجموعه اطلاعات یا نتیجه‌­گیری نهایی (در صورت وجود) حرفی به میان نمی آید.

تفاوت دوم: تیترهای متعدد.

در مقالات علمی، به دلیل اینکه اطلاعات موجود در مقاله با نظم خاصی و دقت بالایی گردآوری و تنظیم شده، نویسنده نیاز به میان تیترهای زیادی دارد تا بتواند این مطالب رو از هم جدا کنه. ولی این روال برای مقالات مجلات محبوب مرسوم نیست.

تفاوت سوم: وجود جداول، نمودار، اصطلاحات تخصصی و معادلات .

از اونجایی که یک مقاله مجله محبوب قرار است توسط مخاطبان عام خوانده شود، پس نویسنده، حتی اگه موضوع مقالش تخصصی باشد، از اطلاعات یا اصطلاحات تخصصی استفاده نمی­ کند. ولی برعکس، یک مقاله علمی، که همیشه موضوعی تخصصی رو بررسی می کند، پر از اصطلاحات و اطلاعات تخصصی است.

تفاوت چهارم:

فهرست منابع. تمامی مقالات علمی معتبر (بجز استثنائاتی معدود) از مقالات و کتب علمی دیگر اطلاعات خود را گردآوری می‌کنند. این منابع همگی در انتهای مقاله لیست می­ شوند. این در حالی است که مقالات مجلات اصلاً ملزم به چنین قاعده­‌ای نیستند و اگر هم از منابعی استفاده کرده باشند، در دل خود متن به اونها اشاره می‌کنند.

به عنوان تفاوت آخر، جلد نشریات علمی و مجلات محبوب است. جلد مجلات محبوب معمولاً خیلی جذاب طراحی می شوند. برعکس، جلد مجلات علمی خیلی ساده و اکثراً بدون عکس و تصاویر رنگی منتشر می شوند. این تفاوت ظاهری می تواند در تشخیص مجلات از نشریات علمی کمک کند.

البته باید این نکته را در نظر گرفت که، نه تنها این مورد آخر، بلکه تمام موارد آمده در بالا هم بطور قطعی صحیح نیست. ممکن است یک مقاله مجله محبوب از میان تیترهای زیادی استفاده کرده باشد یا یک مقاله علمی لیست منابع نداشته باشد (مثل اولین مقاله­‌ای که انیشتین در یک نشریه فیزیک آلمانی‌­زبان منتشر کرد). ولی در مجموع، می­‌توان از مجموعه این موارد برای تفکیک مقالات مجلات از مقالات نشریات علمی استفاده کرد.

«فهرست نشریات معتبر»

فهرست نشریات حوزه های علمیه خواهران در موضوعات مختلف جهت استفاده محققان و پژوهشگران تا مرداد96 منتشر شده است.که می تواند راهگشایی طلاب پژوهشگر باشد.

برای دانلود اینجا را کلیک کنید