ارایه تعریفى روشن از پژوهش و تفکیک آن از تألیف، چندان ساده و واضح به نظر نمى ‏رسد. محقق با برخوردارى از دانش و بینش و دیگر آگاهى‏ هاى لازم، باید تا سرحد توان به جستجو در منابع بپردازد تا به مدد روش و سخت‏کوشى خویش، نظریه ه‏اىی را کشف و یا به اثبات برساند، شاید مهمترین وجه تفاوت تحقیق از تألیف به شمار آید. به عبارتى دیگر وجه تمایز پژوهش از تألیف، همین استنباط و کشف است، و بى ‏تردید هرگونه ابتکار و کشفى در حوزه علوم انسانى و معارف اسلامى که اشرف علوم و معارف است، مى‏ تواند در جامعه دینى، همه عرصه ‏هاى اجتماعى را تحت تأثیر قرار دهد و رویکردهاى نظرى و عملى را در آن‏ها متحول سازد. به همین جهت بزرگداشت پژوهش‏ها و پژوهشگران حوزه دین، به عنوان برنامه دینى و ملى مورد توجه ویژه اعضاى محترم شوراى دین پژوهان قرار گرفته است.